فدراسیون تنیس فرانسه اعلام کرد که در دوره ۲۰۲۶ رقابتهای آزاد این کشور (رولانگاروس) همچنان از داوران خط انسانی استفاده خواهد شد؛ تصمیمی که در تقابل با روندِ جایگزینی کامل نیروی انسانی با سیستمهای الکترونیکی در برخی گرنداسلمها گرفته شده و بحثهای فنی، روانی و آئینی درباره آینده داوری در تنیس را دامن میزند.
چرایی تصمیم؛ اعتماد به تجربه و «کیفیت انسانی»
در بیانیه رسمی FFT آمده است که این نهاد به «کیفیت و برتری داوران فرانسوی» اعتماد دارد و معتقد است حضور آنها همانقدر که خطا را ممکن است داشته باشد، اعتماد تماشاگران و ورزشکاران را نیز حفظ میکند. دلایل اعلامشده را میتوان در دو محور خلاصه کرد:
- حفظ استانداردهای سنتیِ مسابقه و تداوم اعتماد به داوریِ تمریندیده محلی؛
- ارزشِ روانشناختیِ وجود داور انسانی در میدان؛ حضور انسان در تصمیمگیریهای لحظهای میتواند تنش و حس «عدالت رویصحنه» را در میان بازیکنان و تماشاگران تعدیل کند.
فناوری در برابر انسان؛ کدام بهتر است؟
در حالی که مسابقات دیگر گرنداسلم بهسمت اتکا به فناوریهای خط-الکترونیک و سیستمهای بازبینی خودکار رفتهاند—چون سرعت و دقت بالاتر در ثبت برخورد توپ و خطوط—حامیان داوری انسانی به جنبههایی اشاره میکنند که ارقام بهتنهایی قادر به سنجششان نیستند: تشخیص موارد مبهم در شرایط نامطلوب، مدیریت رفتار بازیکن و تعاملات آنی با مقامات مسابقه. تصمیم FFT نشان میدهد که رقابتهای بزرگ هنوز برای ترکیب خاصی از سنت و نوآوری ارزش قائلند و هر رویکرد مزایا و هزینههای خود را دارد.
پیامدها برای بازیکنان و مخاطبان
حفظ داوران خط در رولانگاروس احتمالا پیامهایی چندوجهی دارد:
- بازیکنانی که به شواهد الکترونیک عادت کردهاند ممکن است در سازگاری با خطاها و تصمیمهای انسانی نیاز به تنظیم روانی داشته باشند؛
- برای مخاطب و برگزارکننده، این تصمیم فرصتی است تا تنوع تجربهدیداری را حفظ کند: از یک سو دقت فناوری و از سوی دیگر حس تماشاگرانه «قضاوت انسانی» که بخشهایی از هیجان رقابت را زنده نگه میدارد.
آینده داوری در تنیس؛ تلفیق یا انتخاب؟
این اقدام FFT نباید صرفاً بهعنوان رد فناوری قلمداد شود؛ بلکه میتواند نقطه شروعِ بازاندیشی درباره مدلی میانه باشد: ترکیبی انعطافپذیر که از فناوری برای افزایش دقت استفاده کند و در عین حال به نقش انسان در مدیریت میدانی و ایجاد حس مشروعیت ادامه دهد. بحث بر سر اینکه آیا مسابقات بزرگ باید «تمامالکترونیکی» شوند یا خیر، همچنان باز است و تصمیمات هر گرنداسلم میتواند بهعنوان تجربهای مرجع برای سایر مسابقات عمل کند.
رولانگاروس با این گام نشان داد که در فضای تغییرات تکنولوژیک، جایی برای ارزشهای انسانیِ صحنه نیز محفوظ است؛ انتخابی که هم ورزشیها و هم تماشاگران را به بازخوانی مرزهای میان دقت فنی و عدالت نمادین دعوت میکند.
سیاوش بهرامی، یکی از روزنامهنگاران و تحلیلگران ورزشی باسابقه در مجله خبری ورزشکاران است. او با نگاهی تخصصی و دقیق به دنیای ورزش، همواره سعی دارد تا با گزارشها و تحلیلهای عمیق، به مخاطبان خود کمک کند تا درک بهتری از مسائل و رویدادهای ورزشی داشته باشند.